Sinte Merten op ne stok

In den Belgiek is het meestal Sinterklaas die op 6 december de brave kindjes komt verrassen met wat geschenkjes. Toch gebeurt dat niet in Serskamp en omliggende gemeenten (behalve in Wetteren, die hebben waarschijnlijk meer geld om Sinterklaas uit te nodigen). Bij ons komt tijdens de nacht van 10 op 11 november ‘Sinte Merten’ of wel Sint Maarten cadeautjes brengen.

Waarom dat precies zo geregeld is ben ik als kleine knaap nooit te weten gekomen. Ik vroeg me ook af of beide heiligen met elkaar verwant waren, want geef toe, ze zien er, alvast bij ons, precies hetzelfde uit.

Feit is dat Sint Maarten uit Frankrijk komt en was in de vierde eeuw bisschop in de stad Tours. Hij zou bij een stadspoort van Amiens zijn mantel gedeeld hebben met een bedelaar en een klooster gebouwd hebben. Daarom werd hij later op 11 november gevierd door de katholieke gemeenschap. Elk jaar komt hij dan terug om de kinderen een geschenkje te brengen.

Sinterklaas daarentegen komt uit Turkije, waar hij tijdens zijn leven een aantal wonderen zou hebben verricht, waaronder drie overleden kinderen terug te leven hebben gewekt. Met andere woorden, ook niet zomaar de eerste de beste.

Maar goed, bij mij thuis kwam ‘Sinte Merten’. Ik herinner mij nog de herfstavonden toen we, met de familie samen, ’s avonds naar TV zaten te kijken en we een bons op de deur hoorden, waarna deze opvloog, een hoop koekjes binnen gegooid werd en de deur, met een knal, terug dichtging.  Ons hart bonsde tot in ons keel want dat zonder twijfel het werk van Zwarte Piet, de helper van Sint Maarten. Geloof me vrij, Pellongsken was dan de komende uren en dagen, heel braaf, want die Zwarte Piet, die kan naar het schijnt alles horen en zien wat de kinderen doen.

Een paar dagen voordat de Sint thuis ’s nachts met de geschenken kwam, vereerde de brave man ons, elk jaar trouw, met een bezoekje op school. Man, man, één van die bezoekjes zal ik nooit vergeten. We zaten in het derde studiejaar, bij meester Noël Wynant. Uiteraard was iedereen die dag, niet alleen heel nerveus, maar ook heel braaf, want ‘HIJ’ kwam op bezoek. We hoorden de Sint dan samen met Piet, klingelend met een bel die zijn komst aankondigde, door de gang lopen. We hadden de laatste klas van de gang en moesten bij gevolg lang wachten.

Maar toen gebeurde het: er werd als gek op de deur gebonkt, de deur vloog open en daar stond Sint Maarten vergezeld met een Zwarte Piet die er heel gevaarlijk uit zag. Deze had een stok in zijn handen en sloeg ermee, bij het binnenkomen, zo hard op de laatste (lege) schoolbank, dat iedereen zich een aap schrok en we verstijfden van schrik. Die Zwarte Piet gromde als een beer. Het was nu zeker, Sint Maarten had waarschijnlijk zijn strengste Zwarte Piet meegebracht om de stoute jongens in de zak mee te nemen. Je kon een speld horen vallen.

Toen Sint Maarten en Zwarte Piet vooraan plaats namen, las Sint Maarten heel plechtig in zijn grote boek alle namen van de leerlingen uit klas voor en spelde de snoodaards eens goed de les. Daarna mochten we bij de sint een zakje met snoep ophalen. Wees er maar zeker van dat dat een echte verschrikking was, want naast de Sint zat die Zwarte Piet nog altijd te grommen en met zijn stok te dreigen. Met de daver op ons lijf gingen we dan bij Sint Maarten ons geschenkje ophalen, maar verloren Zwarte Piet daarbij  geen seconde uit het oog. We waren allemaal echt blij toen, nadat we nog een liedje gezongen hadden, de Sint en de Zwarte Piet de klas verlieten. Zo een boze Zwarte Piet, dat hadden we nog nooit meegemaakt.
Later heb ik dan vernomen dat die Zwarte Piet ‘les gevolgd had’ bij Jef Van Leuven. Een van de plaatselijke vedetten van Serskamp, die vlak naast de school woonde. Neen, die dag zal niemand van onze klas vergeten. Wees maar zeker dat de Jef achteraf er nog hartelijk zal om gelachen hebben.

Gelukkig zijn Sint Maarten en Zwarte Piet, vandaag de dag al heel wat kindvriendelijker, maar al bij al bezorgde de Sint ons een mooie tijd en prachtige jeugdherinneringen. Mijn grootmoeder had me ook een liedje geleerd over Sint Maarten. Ik ken het nog steeds van buiten:

Sinte Merten op ne stok,
Wilt ge nie geven, wilt ge nie geven,
Sinte Merten op nen stok,
Wilde nie geven, steekt ter hem op

Yes, the good old days, memories to cherish.